سلامت

یکی از ابعاد مهم این مسله که طی سالهای اخیر روز به روز توجه بیشتری به آن معطوف شده غربالگری در دوره نوزادی بوده که از موارد مهم آن ?غربالگری شنوایی? است. 
کودک از بدو تولد شروع به یادگیری زبان و گفتار می‌کند. افت شنوایی (حتی یک طرفه) این فرایند را مختل می کند بطوریکه بدون اجرای غربالگری شنوایی، اکثرا تا سن یک تا یک و نیم سالگی کسی متوجه وجود کم شنوایی در کودک نمی شود. 
متاسفانه سن تشخیص ناشنوایی در کشور بین 5/2 تا 3 سالگی است و در این سن اقدامات طبی و توانبخشی نتایج چندان مثبتی به همراه ندارد و فرد دچار مشکلات زبانی و ارتباطی و به دنبال آن مشکلات تحصیلی، اجتماعی، روانی، شغلی، فرهنگی و اقتصادی می شود. 
طبق اعلامیه سازمان بهداشت جهانی، تمامی نوزادان پیش از ترخیص می بایست تحت آزمایش های غربالگری شنوایی قرار گیرند. 
با استفاده از روش های غربالگری در صورت کشف کم شنوایی در نوزاد با اقدامات به موقع توانبخشی، رشد طبیعی گفتار و زبان کودک تضمین می شود. 
‏کودک از ماه های اولیه زندگی شروع به یادگیری زبان می کند و افت شنوایی عاملی است که این مهم را به خطر می اندازد . 
عواملی همچون سابقه خانوادگی، عفونت های دوره جنینی مانند سرخجه، وزن کمتر از 1500 گرم نوزاد هنگام تولد، مصرف دارو بدون تجویز پزشک، زردی شدید دوران نوزادی وضربه و صدمات فیزیکی با عث شده از هر 1000 نوزادی که در سرتاسر جهان متولد می شوند 1 تا 6 نوزاد کم شنوایی دائمی داشته باشند.‏ 
برنامه غربالگری تشخیص و مداخله به هنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران به منظور کشف نقائص شنیداری و انجام مداخله زود هنگام طراحی شده است. 
از آنجایی که کم شنوایی و ناشنوایی معمولاً با نشانه خاصی همراه نیست و به دلیل ماهیت پنهانی معمولاً سالها شناسایی نشده باقی می ماند و مشکلات روحی، عاطفی و آموزشی زیادی برای کودک ایجاد می کند و از طرفی کودک در حرف زدن با مشکل روبرو می شود و از آنجا که مهمترین مرحله یادگیری زبان قبل از یکسالگی است چنانچه بتوان غربالگری را قبل از یک ماهگی، تشخیص قبل از سه ماهگی و مداخله قبل از شش ماهگی انجام داد می توان از مشکلات زیادی که به علت دیر تشخیص دادن کم شنوایی به وجود می آید پیشگیری کرد. 
حدود 50% ناشنوایی متوسط تا شدید در کودکان ارثی است و ازدواجهای فامیلی در ایجاد ناشنوایی ارثی نقش مهمی دارند. 
ممکن است یک فامیل آمادگی ابتلا به ناشنوایی به صورت نهفته داشته باشد که با ازدواج فامیلی به صورت آشکارا در فرزندان ظاهر شود و باعث ناشنوایی آنان شود. 
ناشنوایی همچنین می تواند براثر عوامل دوران بارداری (مادرزادی) باشد مانند اثر داروها در دوران بارداری که نباید هیچ دارویی حتی داروهای گیاهی بدون دستور پزشک مصرف شود چراکه برخی داروها روی گوش اثرات سمی دارند. 
بیمارهای عفونی دوران بارداری نیز عامل دیگری محسوب می شود و چنانچه زن باردار به بیماری عفونی دچار شود ممکن است اثرات بد روی جنین بگذارد . 
یکی از این اثرات اشکال در گوش و ناشنوایی است. 
یکی از بیماریهای عفونی خطرناک سرخجه است و زن باردار قبل از تماس با گوشت، سبزی و میوه نشسته دستکش بپوشد و اگر امکان دستکش نبود بعد از تماس به طور کامل با آب و صابون شستشو نماید. 
کمبود ید در مادر باردار باعث عقب مانگی ذهنی و ناشنوایی نوزاد او می شود یکی از علل آن نرسیدن ید کافی به بدن مادر باردار و در نتیجه جنین اوست. 
در دوران بارداری باید از تماس با اشعه ایکس (جهت عکس برداری ) خودداری نمود، به ویژه اشعه ایکس در سه ماهه اول بارداری علل معلولیتهای مانند ناشنوایی است. 
هر فشار یا ضربه غیر عادی به جمجمه نوزاد هنگام زایمان باعث خونریزی گوش داخلی نوزاد می شود در این صورت کودک ناشنوا می شود.
اگر هر یک از قسمتهای گوش چرک کند شنوایی برای مدت کوتایی کم می شود و اگر عفونت گوش درمان نشود ناشنوایی همیشگی می شود. 
گاهی بیماریهایی مانند مننژیت، اوریون، سرخک، آنفلوانزا و آبله مرغان باعث کم شنوایی یا ناشنوایی کودکان می شود. 
همچنین استفاده از شیر مادر تا دو سالگی احتمال مبتلا کودک به عفونت را کاهش می دهد . 
زردی نوزاد نیز باعث آسیب به مغز می شود و به صورت عقب ماندگی ذهنی، فلج و ناشنوایی ظاهر می شود. 
برخورد جسم نوک تیز یا تراشه های فلز داغ به گوش باعث سوراخ شدن یا پاره شدن پرده گوش می شود و کم کاری تیروئید نیز ممکن است باعث ناشنوایی شود. 
علائم ناشنوایی نوزادان عبارتند از: طولانی شدن زردی نوزاد، خواب آلودگی زیاد، بزرگی زبان، بزرگی شکم، کم خونی و رنگ پریدگی، فاصله زیاد بین دو چشم. 
زمان مناسب تشخیص ناشنوایی هر چه زودتر باشد بهتر است، امروزه با اجرای طرح غربالگری نوزادان اکثر موارد در ابتدای تولد تشخیص داده می شود که اکثراً در بیمارستان و بعد از تولد انجام می شود . 
نحوه اجرا طرح غربالگری شنوایی: 
در این برنامه با استفاده از دستگاههای الکتروفیزیولوژیک )ِAOAE یا AABR ) نوزادان متولدشده مورد غربالگری شنوایی قرار گرفته و کودکان دارای اختلالات شنوایی شناسایی و در صورت لزوم با اقدامات طبی و توانبخشی تحت درمان و بازتوانی قرار میگیرند. 
غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخواران برنامه های عمومی برای کلیه نوزادان تازه متولد شده است و با توجه به سیاستها با وظایف و اهداف معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور و با استناد به تجربیات اجرای طرح و مطالعه آخرین دیدگاههای جهانی، در معاونت امور فرهنگی و پیشگیری و دفتر پیشگیری از معلولیتها و با همکاری معاونت امور توانبخشی، دفتر جسمی حرکتی این برنامه در 3 بخش کلی طراحی شده است. 
1- مرحله غربال 
2- مرحله تشخیص 
3- مرحله مداخله 
غربال: 
در مرحله غربالگری نوزاد از بدو تولد و تا حداکثر قبل از یک ماهگی باید مورد سنجش قرار گیرد. 
غربالگری آزمونها و معاینات سریع ساده و کاملاً بدون خطر و بدون درد برای سنجش شنوایی نوزاد می باشد و بهترین حالت بر این غربالگری خواب و یا آرام بودن نوزاد است. 
در برنامه غربالگری شنوایی با استفاده از روش DAE گسیل های اتواکوستیک به کمک میکروفتی کوچک از کانال گوش گردآوری و در مورد شنوایی نوزاد حکم می شود . 
چنانچه پاسخ آزمون طبیعی نباشد نوزاد به مرحله دوم آزمون غربالگری یعنی AABR ارجاع داده می شود در صورت امکان این آزمون همان روز انجام خواهد شد و در غیر این صورت قبل از یک ماهگی حتماً باید آزمون انجام شود در صورتیکه نتیجه آزمون AABR طبیعی نباشد به مرحله تشخیص ارجاع داده می شود. 
مرحله تشخیص (قبل از سه ماهگی ): 
در مرحله تشخیص نوزاد جهت آزمون ABR و یا تشخیص ASSR به یکی از استانهای همجوار ارجاع داده می شود چون متاسفانه این دستگاه در استان ایلام وجود ندارد در صورتیکه نتیجه آزمون تشخیص طبیعی نباشد نوزاد به مرحله مداخله ارجاع داده می شود . 
مرحله مداخله (قبل از شش ماهگی): 
در این مرحله پس از غربالگری، تشخیص و معاینات پزشکی ابتدا استفاده از تربیت شنیداری پیشنهاد می شود و در مرحله بعد کاشت حلزون انجام می شود. 
اقدامات سازمان بهزیستی استان در اجرای طرح غربالگری شنوایی نوزادان: 
در این راستا معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی با اجرای طرحی با عنوان ?غربالگری شنوایی سنجی? امکان سنجش شنوایی نوزادان و شیرخواران را فراهم آورده است . 
این طرح با هدف کاهش معلولیت شنوایی و شناسایی نوزادان در معرض خطر همه ساله در این استان اجرا و مورد معاینه قرار گرفتند. 
در این طرح ضمن معاینه در چند مرحله ، نوزادانی که مشکوک تشخیص داده شوند از سوی سازمان بهزیستی سمعک دریافت می کنند.